آیا اصول مربوط به ارگونومی کار با کامپیوتر را میشناسید؟ در زندگی پیشرفته امروزی، استفاده از ابزار دیجیتالی مانند کامپیوتر و… امری طبیعی بوده و افراد زیادی در طول روز از این وسایل کاربردی کمک میگیرند. در این بین اغلب افراد هیچ توجهی به جزئیات کار با کامپیوتر نداشته و تصور میکنند مدل نشستن آنها در این زمان اهمیتی نخواهد داشت.
لازم است بدانید که نشستن نادرست و قرارگیری اعضای بدن شما به شکلی اشتباه برای مدت زمان طولانی، میتواند باعث ایجاد درد و مشکلات دیگر شود. برای جلوگیری از این موارد، استفاده از یک میز لپ تاپ و آشنایی با ارگونومی کار با رایانه و جزئیات مربوط به آن ضروری است. در ادامه این موارد پراهمیت را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
اصول مربوط به انتخاب میز و صندلی مناسب برای کار با سیستم
زمانی که میخواهید با سیستم یا لپتاپ خود کار کنید، در مرحله اول به یک میز و صندلی نیاز خواهید داشت. از آنجایی که میز و صندلی نحوه نشستن شما را تا حدودی تعیین میکنند، بهتر است جزئیاتی را در هنگام انتخاب و خرید آنها به یاد داشته باشید. میز لپ تاپ شما دارای چند کشو با ابعاد متفاوت باشد. این موضوع به شما کمک میکند که بتوانید ابزار و وسایل مورد نیاز خود را در هنگام کار با رایانه به سادگی و بدون رفت و آمد اضافه، به دست آورید.
اگر کار شما با سیستم شبها انجام میشود، لازم است یک چراغ مطالعه با ابعاد مناسب را در سمت راست میز خود به شکلی که با زاویه دید شما هماهنگ باشد، قرار دهید. بهترین ارتفاع برای میز لپ تاپ چوبی حدود ۷۰ سانتیمتر خواهد بود. میز شما باید بخش مناسبی برای قرارگیری صفحه کلید نیز داشته باشد. برای انتخاب صندلی لپتاپ مطابق با اصول ارگونومی کار با کامپیوتر، باید محصولی را انتخاب کنید که به شما آزادی حرکت دهد و بتواند به تمام جهتها بچرخد.
مناسبترین ارتفاع برای صندلی شما حدود ۴۵ سانتیمتر خواهد بود. طراحی اتاق کار با اصول ارگونومی کار با لپتاپ به شما کمک میکند که سلامت اندامهای بدنتان را به خوبی حفظ کنید. فراموش نکنید که ابعاد و اندازه هر فرد با افراد دیگر یکسان نبوده و ممکن است در شرایطی ارتفاع صندلی مناسب برای شما نسبت به اعداد ذکر شده، کمی متفاوت باشد.
آشنایی با نکاتی برای ارگونومی کار با رایانه
پس از اینکه میز و صندلی مناسبی برای لپ تاپ خود خریداری کردید، لازم است به بهترین شکل ممکن بر روی صندلی بنشینید تا هیچ یک از اعضای بدن شما آسیبی نبینند. ستون فقرات شما باید در هنگام نشستن بر روی صندلی به طور کامل صاف باشد. پاهای شما نیز باید به صورت درست و دقیق بر روی زمین قرار بگیرند و کف پای شما زمین را لمس کند.
در هنگام استفاده از صفحه کلید سیستم یا لپتاپ باید به پشتی صندلی انتخاب شده تکیه دهید و صفحه کلید را تا جای ممکن به جلو بکشید. در هنگام کار با لپتاپ هرگز جلو و عقب نشوید. انجام حرکات اضافه و تکیه ندادن به پشتی صندلی در هنگام کار با سیستم باعث آسیب دیدن بدن شما و به وجود آمدن بیماری آرتروز خواهد شد.
حرکات بدنی مطابق با اصول ارگونومی کار با کامپیوتر
| حرکت / عملکرد | اصل ارگونومی / فایده | جزئیات / توصیه |
|---|---|---|
| مراقبت مداوم از چشم | جلوگیری از خستگی چشم و حفظ سلامت بینایی | پس از مدتی کار، از نگاه کردن مداوم به صفحه نمایش خودداری کنید. چشمان خود را برای چند ثانیه ببندید و سپس به یک شیء دور نگاه کنید. |
| حفظ فاصله مناسب سیستم تا چشم | کاهش فشار بر چشم و گردن | هنگام کار با لپتاپ، فاصلهای بین 30 تا 60 سانتیمتر را حفظ کنید. |
| کاهش فشار با صندلی مناسب | حمایت از ستون فقرات و حفظ وضعیت صحیح بدن | برای تایپ طولانیمدت، از صندلیای استفاده کنید که از ستون فقرات شما پشتیبانی کند و به موقعیت شانهها و سر خود توجه کنید. |
| نفس کشیدن و حفظ آرامش | کاهش فشار بر گردن و شانهها | برای کاهش فشار بر گردن و شانهها، فاصله بین صندلی و میز را کم کرده و آرام بنشینید. نفس عمیق بکشید تا از قرار گرفتن شانهها در وضعیت مناسب اطمینان حاصل کنید. |
| ثابت نگه داشتن پاها | حفظ سلامت بخشهای مختلف بدن | اگر برای مدت طولانی با سیستم کار میکنید، پاهای شما باید همیشه روی زمین باشد تا به حفظ سلامت قسمتهای مختلف بدن کمک کند. |
| حفظ فاصله از صفحه کلید | حفظ سلامت دستها و افزایش سرعت تایپ | فاصله مناسبی بین دستها و انگشتان خود با صفحه کلید حفظ کنید تا سلامت دستها حفظ شده و سرعت تایپ افزایش یابد. |
طراحی اتاق کار با اصول ارگونومی کار با کامپیوتر
در بخشهای قبل، نکاتی در زمینه رعایت استانداردهای ارگونومی کار با کامپیوتر و انتخاب بهترین میز و صندلی مناسب برای کار با سیستم را مطرح کردیم. بهتر است بدانید که میتوانید محل کار خود را نیز مطابق با اصول ارگونومی کار با سیستم طراحی کنید. در ادامه موارد پر اهمیت موجود در این زمینه را مطرح خواهیم کرد.
مرتب نگه داشتن محل کار خود
قبل از شروع کار، باید زمانی را برای تمیز کردن صندلی و میز خود در نظر بگیرید. مرتب بودن میز و کشوهای آن سرعت تایپ شما را افزایش داده و در این زمان هیچ وسیلهای جلوی شما را نخواهد گرفت.
حفظ میزان متوسط روشنایی
تلاش کنید تا نور محیط منزل شما متوسط باشد. اگرچه نور کم ممکن است کار با سیستم را سخت کند، اما وجود نور بسیار زیاد نیز باعث خستگی چشم شما شده و به بدنتان آسیب میزند.
امتحان میز و صندلی خریداری شده
استاندارد بودن میز و صندلی خریداری شده برای کار با سیستم اهمیت بسیار زیادی خواهد داشت. شما میتوانید در آرامترین شکل ممکن بر روی صندلی نشسته و دستان خود را به شکل صاف و در حالتی که با بدن زاویه ۹۰ درجهای میسازند، قرار دهید. در این زمان باید وضعیت میز و صندلی و ابعاد آن برای جثه شما مناسب باشد.
وجود وسایل پر اهمیت بر روی میز
وسایلی مانند تلفن، کاغذ، خودکار، جعبه عینک، آب، وسایل تخصصی مانند کابل شارژرمغناطیسی و… را همواره بر روی میز قرار دهید تا در دسترس شما باشند.
اهمیت محل قرارگیری موس سیستم
برای کار با لپتاپ، وجود موس اهمیت داشته و به شما کمک میکند. از آنجایی که این وسیله به صورت مستقیم با انگشتان و مچ دست شما در ارتباط خواهد بود، استفاده از یک میز لپ تاپ میتواند به بهبود محل قرارگیری آن مطابق با اصول ارگونومی کار با کامپیوتر کمک کند.
فراموش نکنید که در هنگام کار با موس، آرنج دست شما باید در زاویه ۹۰ درجه قرار بگیرد. از طرفی این وسیله باید در فاصله مناسبی قرار داشته و در مچ دست شما احساس کششی را ایجاد نکند. شما میتوانید پس از مدت زمانی به دستان خود استراحت داده و سپس کارتان را ادامه دهید.
مشکلات مربوط به رعایت نکردن اصول ارگونومی کار با لپتاپ
| مشکل | علت | توصیه / راهکار کوتاه |
|---|---|---|
| خشکی چشم | نگاه مداوم به صفحه نمایش و کاهش تعداد پلکها | هر ۲۰ دقیقه چشمها را ببندید و به فاصله دور نگاه کنید |
| خستگی چشم | زاویه و فاصله نامناسب مانیتور | زاویه مانیتور را با خط دید خود هماهنگ کنید و نور محیط متوسط باشد |
| سردرد | وضعیت نامناسب گردن و کمر هنگام کار | گردن و کمر را صاف نگه دارید، ارتفاع صندلی و میز را استاندارد کنید |
| کمردرد | نشستن طولانی بدون پشتیبانی ستون فقرات | از صندلی ارگونومیک با پشتی مناسب استفاده کنید |
| سوزنسوزن شدن دستها | جایگاه نامناسب موس و کیبورد | موس و کیبورد را در زاویه و فاصله استاندارد قرار دهید و استراحت کوتاه داشته باشید |
اگر به جای تنظیم یک زاویه مناسب برای مانیتور همواره کمر و گردن خود را در هنگام کار با سیستم حرکت دهید، مشکلاتی مانند کمردرد نیز برای شما به وجود میآیند و در چنین شرایطی استفاده از وسایلی مانند ماساژور میتواند تا حدی به کاهش خستگی و درد کمک کند.
افزون بر تمام موارد ذکر شده، اگر لوازم جانبی مانند موسها در جایگاه مناسب قرار نداشته باشند، ممکن است علائمی مانند سوزن سوزن شدن را در دستان یا انگشتان خود احساس کنید. اغلب این مشکلات تنها با اصلاح فرم نشستن و رعایت اصول ارگونومی کار با کامپیوتر، از بین خواهند رفت.
نتیجه گیری
در مطالب فوق ابتدا اصول مربوط به انتخاب میز یا صندلی مخصوص کار با سیستم را بررسی کرده و پس از آن نکاتی برای کار با رایانه مطرح شد. در قسمتهای بعد به مواردی مانند حرکات بدنی استاندارد و طراحی بخشهای مختلف اتاق کار شما برای کار با سیستم پرداخته شد.
در آخرین قسمت نیز با مشکلات مربوط به توجه نکردن به نکات و اصول موجود در زمینه کار با کامپیوتر آشنا شدیم. ارگونومی کار با لپتاپ و رعایت اصول آن به صورت مستقیم بر روی حفظ سلامت اعضای حساس بدن شما موثر خواهد بود.
سوالات متداول
چرا ارگونومی در کار با کامپیوتر اهمیت دارد؟
ارگونومی کمک میکند تا بدن در وضعیت طبیعی و سالم قرار بگیرد و از آسیبهای شایع مثل درد گردن، کمردرد و سندروم مچ دست جلوگیری شود.
آیا نور محیط روی ارگونومی کار تأثیر دارد؟
بله. نور کم یا بازتاب شدید روی صفحه نمایش باعث خستگی چشم و سردرد میشود. بهترین حالت نور طبیعی یا نور ملایم با زاویه مناسب است.
بهترین حالت قرارگیری مانیتور در هنگام کار چیست؟
بالای صفحه مانیتور باید همسطح با چشم یا کمی پایینتر باشد و فاصلهی آن با چشم بین ۵۰ تا ۷۰ سانتیمتر توصیه میشود.
آیا ارگونومی فقط به صندلی و میز مربوط است یا سبک زندگی هم در آن تأثیر دارد؟
ارگونومی فقط تجهیزات نیست. فعالیتهای ورزشی منظم، وضعیت خواب مناسب و حتی نحوه استراحت روزانه هم در کاهش آسیبهای ناشی از کار طولانی با کامپیوتر نقش مهمی دارند.
21 پاسخ
تو بحث ارگونومی کار با کامپیوتر، فاصله چشم تا مانیتور یکی از مهمترین فاکتورهاست. خیلی خوب بود که تو مقاله تون به این نکته اشاره کردین. کاش برای ارگونومی هنگام تایپ کردن هم یک بخش جدا میذاشتید. ممنون
هیچوقت فکر نمیکردم رعایت چند تا نکته ساده بتونه اینقدر تاثیر بذاره. از وقتی ارتفاع مانیتورم رو تنظیم کردم، واقعا گردن دردم بهتر شده. اما در کل اگر مشکل جدی دارین سراغ متخصص برین.
به نظرم هر کسی که روزی چند ساعت پای لپ تاپ یا کامپیوتره، لازمه درباره ارگونومی کار با کامپیوتر بدونه. پسرم هر روز با سیستم بازی میکنه و خیلی درگیر این مشکلاته. این نکات ساده رو باید به بچه ها آموزش داد .
سعی کنید همیشه مچ دستها موازی با میز باشن. این موضوع خیلی تو ارگونومی کار با کامپیوتر تاثیر داره و جلوی آسیب های طولانی مدت رو میگیره
واقعا ارگونومی کار با رایانه مهمه. فکر میکنم یک بخش هم به کف پا و فاصله پا تا زمین مربوط میشه. ممنون میشم این رو هم اضافه کنید
کسی تجربه داره که استفاده از پایه لپتاپ واقعا روی بهبود ارگونومی کار با رایانه مؤثر باشه یا بیشتر جنبه تبلیغاتی داره؟
من خودم تجربه کردم و میتونم بگم استفاده از پایه لپ تاپ واقعا می تونه تو بهبود ارگونومی تأثیر داشته باشه، البته بستگی داره چه پایه ای و چطوری استفاده کنی.
چرا مؤثره؟
ارتفاع مناسب: وقتی لپ تاپ روی پایه باشه، صفحه نمایش در سطح چشم قرار می گیره و لازم نیست گردن رو خم کنی. این باعث میشه کمتر گردن و پشت درد بگیری.
تهویه بهتر: پایه ها معمولا لپ تاپ رو از سطح میز جدا می کنن و این کمک می کنه هوا بهتر جریان پیدا کنه و لپ تاپ خنک تر بمونه. این موضوع به عملکرد و عمر دستگاه هم کمک میکنه.
وضعیت نشستن بهتر: وقتی لپ تاپ ارتفاع مناسبی داره، آدم بیشتر یادش می مونه صاف بشینه و قوز نکنه.
اوایل اصلا به ارگونومی کار با کامپیوتر توجه نمیکردم، ولی وقتی دکتر به خاطر دیسک گردن بهم هشدار داد مجبور شدم پیگیر بشم. مقاله خیلی خوب بود چون نکات ساده رو توضیح داده بود که خیلی کاربردی هستن
من همیشه فکر میکردم ارگونومی کار با کامپیوتر فقط مربوط به صندلی و میز هست، اما بعد از خوندن این مقاله متوجه شدم جزئیات خیلی ریز مثل ارتفاع موس، فاصله چشم تا مانیتور و حتی مرتب نگه داشتن میز هم اهمیت زیادی داره. من خودم قبلش درد گردن و شانه داشتم و با رعایت نکاتی مثل استفاده از صندلی با پشتی مناسب و فاصله استاندارد بین کیبورد و دستها، واقعا راحتتر شدم. همین حالا که چند هفته این اصول رو رعایت میکنم، متوجه شدم هم تمرکز کارم بهتر شده و هم فشار روی چشمها و گردن کمتر شده. واقعا مقاله مفیدی بود و همه باید این موارد رو رعایت کنن.
این مقاله واقعا منو به فکر فرو برد که چقدر عادتهای نادرست هنگام کار با لپتاپ میتونن به سلامت بدن آسیب برسونن. قبلتر موقع تایپ یا استفاده طولانی از کامپیوتر، گردنم درد میگرفت و احساس سوزن سوزن شدن دست داشتم، ولی بعد از رعایت نکات ساده مثل فاصله مناسب موس و زاویه ۹۰ درجه آرنج، خیلی بهتر شدم. حتی نور محیط و مرتب بودن میز هم تاثیر قابل توجهی داشت. نکات ساده ولی کاربردی بودن که هر کسی میتونه اجرا کنه، و واقعا ارزش وقت گذاشتن داره تا از مشکلات بعدی جلوگیری کنه. حتما این توصیهها رو امتحان کنید، نتیجهاش مشخصا محسوس خواهد بود.
سلام.مطالب خیلی کامل و کاربردی بودن. من همیشه دنبال روشهایی بودم که کار با لپتاپم آسیب نرسونه، مخصوصا دستها و گردنم. رعایت فاصله مناسب موس و کیبورد واقعا جلوی سوزنسوزن شدن انگشتها رو میگیره. همچنین ترکیب میز استاندارد با صندلی ارگونومیک باعث شده ساعتهای طولانی بدون درد بشینم و حتی کیفیت تایپ و کارم هم بهتر شده. واقعاً ارزشش رو داره که اصول گفته شده رو جدی بگیریم.
سلام وقتتون بخیر
این مقاله خیلی بهم کمک کرد بفهمم چرا همیشه بعد از چند ساعت کار با لپتاپ کمر و شانههام درد میگیره. حالا با تنظیم ارتفاع صندلی و میز، فاصله مناسب چشم تا مانیتور و رعایت زاویه موس، کلی راحتتر شدم. واقعا رعایت اصول ارگونومی باعث میشه نه تنها بدنم سالم بمونه، بلکه کار کردن هم لذتبخشتر بشه.
قبلش فکر میکردم نشستن پشت کامپیوتر بدون دردسر هست، ولی بعد از چند ماه درد کمر و شانه واقعا اذیتم کرد. وقتی این مقاله رو خوندم و نکاتش رو اجرا کردم، مثل اینکه یه بار سبک شدم! میز و صندلی درست، فاصله استاندارد مانیتور و رعایت نور مناسب واقعا همه چیز رو تغییر داد. حتی حس تمرکز و انرژی بیشتری هم دارم موقع کار.
من خیلی وقت بود دنبال یه راهنمای کامل برای رعایت ارگونومی کار با کامپیوتر بودم و این مقاله واقعا برام مفید بود. نکات مربوط به ارتفاع میز و صندلی و فاصله مناسب چشم با مانیتور خیلی واضح و قابل اجرا بودند. باعث شد وقتی پشت سیستم هستم راحتتر باشم و کمتر خسته بشم.
سلام.میشه لطفاً بگید برای کار طولانی با لپتاپ، چند دقیقه استراحت بین کارها مناسبه؟ من میخوام مطمئن شم که چشمها و گردنم آسیب نبینن.
مقاله خیلی جامع بود، فقط کاش یه بخش کوچک هم درباره وسایل کمکی مثل زیرپایی یا تکیهگاه مچ دست اضافه میشد تا بشه راحتتر اصول ارگونومی رو کامل رعایت کرد.
سلام و خداقوت
من بعد از خواندن این مقاله، تغییراتی در نحوه نشستن و جایگاه موس و کیبوردم ایجاد کردم و واقعاً تفاوت زیادی در کاهش خستگی گردن و کمرم احساس کردم. نکات ساده ولی کاربردی که ذکر شده بودند، باعث شدند ساعات طولانی کار با لپتاپ راحتتر و بدون درد باشه.
مقاله خیلی مفید و کامل بود. کاش یک بخش تصویری یا نمودار از وضعیت صحیح و نادرست نشستن اضافه میشد تا خواننده راحتتر بتواند وضعیت بدن خود را با اصول گفته شده مقایسه کند.
سلام و خدا قوت مقاله بسیار کاربردی بود و نکات ریز و مهمی درباره نور، فاصله چشم تا مانیتور و ارتفاع میز مطرح شده که اکثر مردم ازش غافل هستند. ممنونم از تیم ردپک که به سلامت کاربران اهمیت دادند.
ممنون بابت این مقاله مفید. واقعا نکات خوبی رو درباره درست نشستن و تنظیم میز و صندلی گفتید. من خودم همیشه با گردندرد مشکل داشتم و فکر میکنم با رعایت همین موارد کوچیک بتونم خیلی از مشکلاتمو حل کنم. خیلی کاربردی و به موقع بود.